Atatürk’ün köpeği foks nasıl öldürüldü, Atamızın köpek itlafında belediyelere talimatı ne oldu…
31.07.2024- Komşularımın, mahalleden dostlarımız elbette ki. Ne var ki kısırlaştırılıp, aşıları yapılıp sahiplendirilemiyorlarsa hatta artık insanlara zarar vermeye can almaya başlıyorlarsa orada durmak gerekiyor. Köpek sevgisi insan canının ötesine geçemez ve böyle bir şey olması durumunda bu işin yetkilileri kaybedilen bu canın ya da sakat kalan bir insanın hesabını vebalini ödeyemez. Bu meseleye bu boyutu ile bakmak gerekiyor diyor ve tarihten bir kesit sunuyoruz.
ATATÜRK’ÜN KÖPEĞİ FOKS NASIL ÖLDÜRÜLDÜ
Gazi’nin çevresindekilerden kimileri; onu güldüren, neşelendiren Foks’un giderek artan şımarıklıklarına kızmaya başlar. Bir gün Foks, Atatürk’ün elini de ısırır, Foks’u çiftliğe götürüp kontrol altına alırlar. Bir süre sonra; bir kaynağa göre çiftlik baytarları tarafından iğne ile,başka bir kaynağa göre de gerekli testlerin yapılabilmesi için vurularak[9] hayatına son verilir. Atatürk’ün en yakınındakilerden Falih Rıfkı Atay, Çankaya adlı eserinde, “sahibini ısıran köpekten artık hayır kalmadığına” inandırılan Atatürk’ün Foks’un öldürülmesine onay verdiğini ve Foks’un böylece öldürüldüğünü yazmıştır.
Cumhuriyetimizin banisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün hayattayken 1932 yılında
Başıboş köpekler için Resmi Gazete’de yayınlanan kararı şu şekildedir;
Resmi Gazete’de 13 Haziran 1932 tarihinde yayınlanan genelgeye göre hükümetin, “sahipsiz ve maskesiz dolaşan köpeklerin itlaf edilmesini” kararlaştırdığı görülüyor.
“-Sahipsiz olan bütün köpekler itlaf edilecektir.
-Şehir ve kasabalar dahilinde beslenen sahipsiz köpekler, hiçbir surette başı boş olarak mahalle arlarında, çarşı ve pazarda dolaştırılmayacaktır.
Dolaştırmak isteyenler hayvanın ısırmasına mahal bırakmamak üzere ağız ve burnuna maske takmaya mecbur tutulacaklardır. Bu hususun şehir ve kasabalar dahilinde belediyeler tarafından neşir ve ilanı ile şiddetli murakabe edilmesi ve muhalif hareket edenler hakkında belediyece ceza tatbik edilmesi icap eder.
“Zehir masrafları belediyelere aittir”
-Maskesiz görülecek köpeklerin itlaf edileceği de halka tefhim edilecek (duyurulacak) ve bunu müteakip maskesiz dolaştığı görülen köpekler itlaf edilecektir.
-Köylerde bulunan sahipli köpekler gündüzleri bir mahalde bağlı olarak bulundurulacak ve ancak geceleri bekçilik işini görebilmeleri için serbest bırakılacaklardır. Bu mecburiyet köy ihtiyar heyeti vasıtası ile bütün köylülere tamim edilecek ve mecburiyete riayet etmeyenlerin köpekleri itlaf edilecektir.
-Köpeklerin itlafında kullanılacak zehir masrafı şehir ve kasabalar belediyelerine aittir, Bununla beraber zaruret hissedilecek olursa ve makamı vilayetçe lüzum gösterilirse Vekaletimizce sari (bulaşıcı) hastalıklar tahsisatında muavenette bulunulacaktır.
Kurşunla itlaf edilmesi
Mahallince münasip görülen yerlerde başıboş kopeklerin kurşunla itlafı daha ameli olur. Tamim muhteviyatının dikkatle takip ve tatbiki eshabının temini ve vilayet dahilinde bu hususta yapılan icraat hakkında Vekalete peyderpey malumat verilmesi ehemmiyetle rica olunur.”